Liczba wizyt
„Azjatycki najeźdźca” w Dolinie Wodącej
O kim mowa? Oczywiście o rdestowcu sachalińskim (Reynoutria sachalinensis), gatunek z pozoru ładny i nieszkodliwy, ale w rzeczywistości stanowi poważne zagrożenie dla środowiska przyrodniczego.
Rdestowiec sachaliński to wieloletnia bylina dorastającą do wysokości 4 m, posiadająca pustą łodygę podzieloną na węzły i międzywęźla. Kwiaty biało - zielonkawe są zebrane w rozgałęzione groniaste kwiatostany. Rozmnaża się głównie w sposób wegetatywny poprzez pomnażanie kłączy, które odznaczają się szybkim wzrostem i rozwojem. Skutkuje to tworzeniem się jednogatunkowych łanów rdestowca, a następnie ubożeniem bogactwa gatunkowego zajmowanego siedliska.
Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w 2019 r. (przy wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach), przeprowadził zabiegi eliminujące „azjatyckiego przybysza” z obszaru w Dolinie Wodącej. Prace na tym obszarze prowadzone są od 2014 r.
W 2019 r. przeprowadzono:
- koszenie ręczne i mechaniczne powierzchni rdestowca – łącznie około – 0,7 ha;
- dwukrotne przeprowadzenie orki na głębokości około 40 cm od powierzchniowej warstwy gleby, połączonej z wydobywaniem kłaczy – około 0,4 ha;
- dwukrotne bronowanie obszaru po wykonanej orce (wyrównywanie gleby) połączonej z wydobyciem kłączy – około 0,4 ha;
- dwukrotne wykoszenie roślinności łąkowej i usunięcie biomasy – około 0,4 ha
- ręczne usuwanie pędów i kłączy rdestowca w miejscach niedostępnych dla sprzętu mechanicznego – około 0,3 ha;
- zebranie starej i uszkodzonej czarnej folii oraz uszkodzonej agrowłókniny z całości obszaru 0,4 ha; uporządkowanie terenu po zebraniu izolacji;
- pokrycie obszaru 0,4 ha czarną, wytrzymała, mocną, odporną na promieniowanie UV i uszkodzenia agrotkaniną (mata ściółkująca), trwałe umocowanie tkaniny za pomocą kołków (szpilki/kotwice),
- na bieżąco punktowe usuwanie odrastających pędów i kłączy rdestowca – na powierzchni około 1,5 ha;
- dokładne uprzątnięcie i uporządkowanie po każdorazowo wykonanym zabiegu terenu prac;
Na podstawie kilkuletnich obserwacji stanowiska objętego zabiegami, należy stwierdzić, że działania związane z usuwaniem rdestowca sachalińskiego prowadzą do zmniejszenia populacji na tym obszarze (populacja nie tworzy zwartego płatu, pędy rdestowca są cieńsze i niższe), corocznie powstałej biomasy jest mniej, a wydobywane kłącza są krótsze, o mniejszej średnicy w stosunku do lat ubiegłych. Należy jednak stwierdzić, że ważna jest powtarzalność i kontynuacja zabiegów eliminacji „azjatyckiego przybysza” w Dolinie Wodącej.
Fot. 1,2 Powierzchnia przed zabiegami
Fot. 3 Obszar po wykoszeniu terenu
Fot. 4 Głęboka orka
Fot. 5 Bronowanie obszaru
Fot. 6 Wydobyte kłącza rdestowca
Fot. 7, 8 Zbiórka folii, porządkowanie terenu prac
Fot. 9 Prace porządkowe
Fot. 10 Etap rozłożenia i mocowania folii ukończony –obszar po wykonanych zabiegach
Fot. 11 Teren prac po wykonanych orkach i bronowaniu
Fot. 12, 13 Obszar usuwania rdestowca sachalińskiego w Dolinie Wodącej po zakończonych pracach.
Autor zdjęć: Milena Piątkowska
"Jurajski redyk" na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to niezwykły obszar o unikatowych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. Jest to kraina, w której kultura i tradycja lokalnych społeczności stanowi o tożsamości tego regionu. Mówiąc o tradycji oraz historii Wyżyny nie sposób nie wspomnieć o roli, jaką pełni wypas zwierząt gospodarskich – owiec i kóz w ramach programów czynnej ochrony przyrody.
Występujące tu murawy kserotermiczne to zbiorowiska seminaturalne, których byt i stabilność kształtowana jest przez działalność człowieka m.in. w postaci ekstensywnego, obwoźnego wypasu zwierząt.
Wypas, czyli selektywne zgryzanie przez owce i kozy, to podstawa najlepszej ochrony. Zwierzęta wybierają rośliny miękkolistne, omijając te o budowie kseromorficznej. Praca „ekologicznych kosiarek” prowadzi do uregulowania składu gatunkowego i wzrostu różnorodności biologicznej biocenoz ciepłolubnych.
Celem ochrony i zachowania wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd, w 2019 roku, w ramach trwałości Projektu i udzielonego wsparcia z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, wykonano działania czynnej ochrony przyrody. W obrębie muraw kserotermicznych i naskalnych przeprowadzono wypas owiec i kóz.
Działaniem, objęto obszary Projektu LIFE11 NAT/PL/000432 oraz tereny dodatkowe. Zadanie przeprowadzono na łączny areale 123,1 ha.
Fot. 1 Wypas na wzgórzu Cegielnia w Olsztynie
Fot. 2 Góry Towarne - Olsztyn
Fot. 3 Skałki Małe i Duże w Olsztynie
Fot. 4 Statkowa Góra – Olsztyn
Fot. 5 „Jurajski redyk” w Morsku
Fot. 6 Wypas na wzgórzu Bukowiec w Niegowie
Fot .7 Niegowonice
Fot. 8 Cisownik – Ryczów
Fot. 9, 10 Wypas na wzniesieniach jurajskich w Piasecznie
"Inwazyjny gość" w Dolinie Wodącej - usuwanie rdestowca sachalińskiego
Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w 2018 roku (przy wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach) przeprowadził zabiegi eliminujące "azjatyckiego przybysza" z obszaru w Dolinie Wodącej.
Prace na tym obszarze prowadzone są od 2014 roku. Działania usuwania wykonywane są zgodnie z metodami wypracowanymi w Projekcie LIFE11 NAT/PL/000432. W 2018 roku przeprowadzono:
- koszenie ręczne i mechaniczne powierzchni rdestowca - łącznie około 0,7 ha;
- dwukrotne prowadzenie orki na głębokości około 40 cm od powierzchni warstwy gleby, połączonej z wydobywaniem kłączy - około 0,4 ha;
- dwukrotne bromowanie obszaru po wykonanej orce (wyrównywanie gleby) połączonej z wydobyciem kłączy - około 0,4 ha;
- dwukrotne wykoszenie roślinności łąkowej i usunięcie biomasy - około 0,4 ha;
- ręczne usuwanie pędów i kłączy rdestowca w miejscach niedostępnych dla sprzętu mechanicznego - około 0,3 ha;
- punktowe rozłożenie czarnej agrowłókniny wraz z okołkowaniem;
- na bieżąco punktowe usuwanie odrastających pędów i kłączy rdestowca;
- dokładne uprzątnięcie i uporządkowanie po każdorazowo wykonanym zabiegu terenu prac;
- wywiezienie powstałej biomasy i odpadów na miejsce prawem dopuszczone.
Działania związane z usuwaniem rdestowca sachalińskiego doprowadziły do znacznego obniżenia żywotności jego populacji i zmniejszenia jego konkurencyjności w stosunku do gatunków rodzimych. Ochronione i odsłonięte zostały wartości przyrodnicze i krajobrazowe Doliny Wodącej.
Fot.1. Obszar przed zabiegami
Fot.2. Obszar przed zabiegami
Fot.3. Mechaniczne koszenie
Fot.4. Obszar po wykonanym koszeniu
Fot.5. Zbiórka biomasy i porządkowanie
Fot.6. Załadunek biomasy
Fot.7. Orka
Fot.8. Zabieg głębokiej orki
Fot.9. Wydobyte kłącza
Fot.10. Bronowanie
Fot.11. Obszar po wykonanych zabiegach
Fot.12. Obszar po wykonanych zabiegach
Autor zdjęć: Milena Piątkowska